Crkva Santa Maria della Salute na ostrvcetu San Đorđo, posvećena Bogorodici, remek-delo baroka i genijalnog Longene i simbol ovog grada koji je i sam remek-delo. Podignuta je u 17. veku posle epidemije kuge koja je poharala trećinu stanovnika Venecije, kao znak zahvalnosti preživelih Majci božjoj što ih je spasila.

Drvo iz Crne Gore
Ovo je reprezentativno delo zapadne kulture i umetnosti i jedna od najoslikanijih italijanskih crkava. Njena izgradnja počela je 1631. godine kada je Longena imao 26 godina. Salute (kako crkvu uobičajeno zovu) osmougaonog je oblika, a za izgradnju platforme korišćena je drvna građa iz Crne Gore. Konstrukcija je od istarskog kamena i marmorina (briketi obloženi mermernom prašinom). Koliko je dominantna u svojoj spoljašnjosti, tek od njene unutrašnjosti zastaje dah. Barokni oltar osmislio je sam Longena, a svojim delima ukrasili su je Hoze de Korte, Alesandro Varotari, Tintoreto... „Biće to crkva kakvu svet do sada nije video", zapisao je Longena u svojim beleškama. Salute je završena 50 godina kasnije, samo nekoliko meseci pre smrti čuvenog arhitekte.
Crkva je, još od nastanka do danas, u središtu značajnog venecijanskog događaja poznatog kao Festa dela Madona dela Salute. Odlukom venecijanskih vlasti, svake godine 21. novembra kreće se procesija od Trga svetog Marka do bazilike Salute u znak zahvalnosti Bogorodici spasiteljki.
Ali tu se priča o crkvi Salute ne završava. Venecija je bila inspiracija i fascinacija tokom vekova. Postoji ipak jedna pesma inspirisana crkvom Salute, koja je više od opisa, više od doživljaja, više od svake proze... pesma Laze Kostića. I mala predistorija... Već je spomenuto da je Salute napravljena od građe iz Crne Gore i Istre. U 17. veku manir Italijana bio je da seku slobodno šume s ove strane Jadrana. Svoj jed zbog seče „slovenskih dubova", Laza Kostić opevao je u pesmi „Dužde se ženi", 70-ih godina 19. veka.

Veza istoka i zapada
Mnogo godina kasnije, kada je na proputovanju sa svojom ženom Laza stigao u Veneciju i video crkvu, ostao je zapanjen pred njenom lepotom. Zato joj se, već u prvim strofama on obraća i izvinjava: „Oprosti, majko sveta, oprosti, što naših gora požalih bor, na kom se ustuk svakoje zlosti blaženoj tebi podiže dvor...". Naš slavni poeta video je u ovoj građevini vezu između istoka i zapada, katoličanstva i pravoslavlja, ona je za njega bila simbol lepote, poezije, idealne romantičarske drage (Lenka Dunđerski) i umetnosti uopšte.

Ostale vestiArhiva