BEOGRAD - Prvi od ukupno tri nastavka dokumentarnog filma o nastanku i delovanju paravojnih jedinica „crvenih beretki“ emitovan je sinoć na TV B92, a autor Filip Švarm prikazao je do sada nepoznate detalje uz pomoć autentičnih amaterskih snimaka.


Prva epizoda prikazuje nastojanja režimskih medija da obezvrede Vojsku Jugoslavije i istaknu sposobnosti specijalnih jedinica.

Posle demonstracija 9. marta 1991. godine, predsednik Srbije Slobodan Milošević obećao je predstavnicima srpskih opština u Krajini, da će „osnovati jedinicu koja je sposobna da brine o integritetu Srbije, ali i o bezbednosti Srba van Srbije“. Taj zadatak je poverio svom bliskom saradniku načelniku DB Jovici Stanišiću, koji je zadužio Frenka Simatovića Frenkija da ga realizuje. Frenki je odabrao ljude van DB, među kojima i Dragana Vasiljkovića, poznatog kao Kapetan Dragan, koji je preuzeo komandu nad policijom Krajine, koja prerasta u „knindže“.

Za komandanta TO Istočne Slavonije izabran je komandant SAJ MUP-a Srbije Radovan Stojičić Badža koji je brzo formirao svoj deo Jedinice. Ispod njega po rangu bio je najpoznatiji paravojni komandant Željko Ražnatović Arkan, pod čijom komandom je bila Srpska dobrovoljačka garda.

Kapetan Dragan im je pomogao u obuci.

- Sećam se kada me je Arkan proveo kroz spavaonice i u jednoj od njih rekao: „U ovoj sobi ima 250 godina zatvora“ - priča na snimku Vasiljković.

Arkanova Jedinica nikad nije brojala više od tri stotine ljudi, a bila je praćena pljačkama i ratnim zločinima. Po Badžinoj zamisli, 1991. godine predstavljali su udarnu grupu za podršku JNA. Arkan je za sebe pričao da je biznismen.

Nakon trenutnog smirivanja ratišta u Hrvatskoj 1992. godine Jedinica se seli u Srbiju. Kapetan Dragan o tome kaže:

- Jedan deo tih momaka, ne više od petnaestak, Frenki je okupio oko sebe. Odveo ih je na Frušku goru i tu je formirao jedan kamp.

Motel „Ležimir“ na Fruškoj gori, danas zapušten i napušten, kao prva baza Jedinice u Srbiji, bio je strateški izabran: za manje od sat vremena „crvene beretke“ su mogle stići kako do istočne Slavonije gde je rat tek bio okončan, tako i do Bosne gde se rat očekivao.

Počinju borbe i u BiH a sa njima i nesuglasice Vojske Republike Srpske i specijalnih jedinica. General Manojlo Milovanović, načelnik štaba Vojske Republike Srpske, kazuje da su svaki povratak dobrovoljačke garde pored tenkova i transportera pratili i šleperi i kaže: „Znači radilo se o pljački!“

Ubrzo potom, na vojnoj sceni se pojavljuje Milorad Ulemek Legija, pa iako se u filmu kaže da su mnogi u to vreme imali ovakav nadimak, o njegovom drugačijem pristupu vojnim veštinama govore Kapetan Dragan i drugi pripadnici garde.

Tema druge epizode dokumentarnog serijala su rat u BiH i na Kosovu i politička ubistva, dok je u trećem završnom delu prikazan kraj JSO nakon ubistva Zorana Đinđića.

Ostale vestiArhiva