Posle više od 60 godina, na pomolu je rasvetljavanje misterije o sudbini više desetina Srba, ubijenih u decembru 1942. na Oplencu. Iz masovne grobnice, otkrivene na brdu iznad Topole, ekshumirano je 28 tela. Na utvrđivanju identiteta ovih ljudi DNK analizom rade lekari Instituta za sudsku medicinu Vojnomedicinske akademije, koji su po nalogu istražnog sudije Veća za ratne zločine ekshumirali sva tela iz masovne grobnice u šumi na imanju dinastije Karađorđević.

Kako je „Politika” pisala, grobnicu su otkrili Miladin Gavrilović, direktor Zadužbine kralja Petra Prvog, i Mileva Stevanović, upravnik muzeja na Oplencu. Oni su u gustom šiblju i korovu otkrili mesto gde su, najverovatnije, zakopani članovi četničkog pokreta, koje su, prema priči meštana ovog kraja, streljali pripadnici nemačkog bataljona stacioniranog u objektima kraljevske porodice Karađorđević. Posle otkrivanja masovne grobnice na Oplencu, slučaj je preuzelo Tužilaštvo za ratne zločine, po čijem je predlogu sud naložio ekshumaciju i utvrđivanje identiteta, jer ratni zločini ne zastarevaju.

– Javili su nam se potomci ljudi koji su tokom Drugog svetskog rata nestali na ovom području. Napravili smo spiskove koje smo dostavili istražnom sudiji – kaže Bojan Lapčević, stručni saradnik tužilaštva koji radi na ovom slučaju.

Jedini način da se ubijeni identifikuju sa stoprocentnom sigurnošću jeste DNK analiza. Od srodnika ljudi koji su 1942. godine bez traga nestali na ovom području uzeti su uzorci krvi. Kako saznajemo od Miladina Gavrilovića, Ministarstvo pravde Srbije obezbedilo je novac za ovu analizu. U narednih petnaestak dana mogu se očekivati i prvi rezultati.

Masovna grobnica otkrivena je u šumi na Oplencu, stotinak metara iznad puta za Gornji Milanovac i oko kilometar južno od crkve Svetog Đorđa i mauzoleja srpskih kraljeva iz dinastije Karađorđević. Veruje se da su u njoj sahranjene žrtve događaja koji je izbrisan iz zvanične srpske istorije.

Tokom višegodišnjeg rada na nalaženju grobnice i rasvetljavanju zataškane priče o streljanju četnika, Miladin Gavrilović i Mileva Stevanović došli su do podataka da su žrtve bile iz Stragara, Gornjeg Milanovca i Čačka. Na osnovu priča meštana ovog kraja, utvrdili su da su ubijeni ljudi bili pripadnici četničkog pokreta koji je u zimu 1942. godine organizovao veoma jak otpor nemačkim okupatorima.

U traganju za istinom korišćen je dnevnik Slovenca Albina Čopa, administrativnog radnika na zadužbini, koji je vrlo precizno beležio sve što se dešavalo na Oplencu tokom Drugog svetskog rata. Dnevnik sadrži hronologiju dovođenja zarobljenika na Oplenac i streljanja u obližnjoj šumi. Čop beleži da je nemački bataljon pripadao Drugom lovačkom puku i da je nosio oznaku vojne pošte 45777. Veruje se da je taj bataljon bio specijalizovan za odmazde i zaplašivanje stanovništva i da su njemu pripadali nemački vojnici koji su streljali srpske zarobljenike.

Podaci govore da su Nemci, zahvaljujući jakoj obaveštajnoj službi, saznali za pripremu otpora, pa su organizovali raciju i pretresli čitavo područje, sve do Čačka. Zarobljenike su vodili u podrum kraljeve vile na Oplencu, gde su ih isleđivali, mučili i na kraju streljali. Nemci su, po kazivanju Miladina Gavrilovića, veoma dobro znali srpsku istoriju i kakav otpor mogu da očekuju od žitelja ovog kraja. To je bio motiv da ove ljude streljaju.
Veruje se da ovo nije jedina masovna grobnica streljanih četnika na ovom području. Vlasti su posle Drugog svetskog rata uklanjale pisane tragove u nameri da ove događaje izbrišu jer ne bi mogli da objasne zašto su Nemci streljali četnike ako su oni, po zvaničnoj istoriji, bili njihovi saradnici.

Ostale vestiArhiva